Położenie i informacje ogólne
Zanzibar to tropikalna wyspa u wybrzeży Afryki Wschodniej. Składa się z Unguji (popularnie zwanej właśnie Zanzibarem) i Pemby. Zanzibar ma 130 km długości i 50 szerokości, leży kilkadziesiąt kilometrów od wybrzeża wschodniej Afryki, na Oceanie Indyjskim, 5 stopni na południe od równika. Jest autonomiczną częścią Republiki Tanzanii. Zanzibar jest archipelagiem składającym się z kilku małych wysepek oraz 2 dużych wysp; Zanzibar i Pemby. Wyspa Zanzibar jest popularniejszym kierunkiem, ma lepiej rozbudowaną infrastrukturę, na niej mieści się stolica wyspy i lotnisko międzynarodowe. Powierzchnia całkowita wyspy wynosi 1658 km². Pemba natomiast porośnięta gęstą dżunglą jest wyspą dziką i trudniej dostępną.
Mozaika czterech kultur: afrykańskiej, hinduskiej, arabskiej i europejskiej, sprawia, że Zanzibar spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających poszukiwaczy 100% egzotyki. W 1968 Zanzibar stał się częścią sułtanatu Omanu. W 1856 po śmierci sułtana Said ibn-Sultan doszło do wojny o sukcesję pomiędzy jego synami, w wyniku której 6 kwietnia 1861 utworzono odrębny Sułtanat Zanzibaru. W 1886 Wielka Brytania przejęła kontrolę nad Zanzibarem, ale formalnie dalej panowali miejscowi sułtanowie. Od 1890 zniesiono na wyspach niewolnictwo. 10 grudnia 1963 Zanzibar uzyskał niepodległość. 12 stycznia 1964 wybuchła rewolucja, w wyniku której obalono sułtana i proklamowano Republikę Zanzibaru i Pemby. 26 kwietnia 1964 roku państwo to utworzyło wraz z Tanganiką Zjednoczoną Republikę Tanzanii.
Natomiast Miasto Zanzibar – będące centrum kulturalnym i turystycznym na wyspie Zanzibar, leży nad Cieśniną Zanzibarską (Ocean Indyjski). Ma około 206 tys. mieszkańców. Historyczne centrum miasta – tzw. Stone Town zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to trzecie pod względem wielkości miasto kraju. Jednocześnie oferuje najszerszy wachlarz atrakcji.
Klimat
Tanzania położona jest w strefie klimatu podrównikowego. Na wybrzeżu i w górach jest to klimat wilgotny, natomiast w głębi kraju, na płaskowyżu, suchy.
Średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi odpowiednio:
- 500-1000 mm na płaskowyżu w centralnej części kraju
- 1000-2000 mm w górach i na wybrzeżu
Średnie miesięczne temperatury powietrza wynoszą w październiku 25°C(płaskowyż), 28°C w styczniu (wybrzeże).
Atrakcje turystyczne
Zanzibar nazywany jest wyspą przypraw, gdzie kultura Afryki łączy się z kulturą Orientu. Można tu odpoczywać na białych plażach, nad turkusową wodą a także zobaczyć Kamienne Miasto – Stone Town z labiryntem budowli z czasów panowania sułtanów. To idealne miejsce dla amatorów nurkowania, snorklowania i oceanicznego wędkowania ale też wylegiwania się na tropikalnych plażach połączonego z poznawaniem miejscowej kultury.
Można tu znaleźć wiele ciekawych miejsc nurkowych. W porcie przy Stone Town spoczywa około 200 wraków. Warunki nurkowe w tym miejscu często dalekie są od idealnych, ale fanatycy nurkowań wrakowych na pewno nie będą zawiedzeni.
Zanzibar jest niezwykle zalesioną wyspą, urzekającą swoją prostotą i surowością krajobrazu. Nazywana jest wyspą przypraw, gdyż słynie z plantacji cynamonu, wanilii, kardamon, goździków i gałek muszkatołowych.
To odmienne miejsce nie jest jeszcze bardzo popularne turystycznie, choć pełne jest egzotyki i spokoju. Nie jest to jednak też miejsce typowo turystyczne.
Najczęściej odwiedzane jest Kiwengwe, Ros Mihanvi, Bwejuu i wspomniane wcześniej Kamienne Miasto, będące architektonicznym labiryntem i podróżą w przeszłość.
Zanzibar posiada piękne, widokowe, piaszczyste plaże, niemal bezludne i porośnięte plamami kokosowymi. Otoczone są one pięknymi, zacisznymi lagunami wyróżniającymi się turkusową wodą. Plaże Zanzibaru uważane są za jedne z najpiękniejszych i najbardziej bajecznych na świecie.
Esencję Zanzibaru można poznać zwiedzając między innymi Pałac Cudów, Muzeum Pamiątek, Pałac Sułtana i stary arabski Fort. Główną atrakcją turystyczną miasta jest właśnie Stone Town czyli Kamienne Miasto. Domy otoczone są licznymi krużgankami i balkonami, zdobią je łukowate sklepienia. Stone Town to unikalna miejscowość, w której można podziwiać mieszankę kultur i stylów architektonicznych, formowanych przez tysiąclecia przez ludność Wschodniej Afryki, Arabii, Persji, Indii, Chin, Portugalii i wiele innych. To kulturalne centrum Zanzibaru, które w ciągu ostatnich 200 lat prawie się nie zmieniło. Jest to najstarsza, gęsto zabudowana część Zanzibaru z niezliczoną ilością wąskich uliczek, tysiącami sklepów i licznymi architektonicznymi zabytkami w arabskim stylu. Większość z budynków, jakie możemy tu spotkać została zbudowana w XIX wieku, kiedy Zanzibar był jednym z najważniejszych centrów handlowych w regionie Oceanu Indyjskiego.W Stone Town można znaleźć wiele sklepów z upominkami, pamiątkami oraz ręcznie przedmiotami wykonanymi przez miejscowych rzemieślników.
8 km Na południowy-zachód od miasta Zanzibar położona jest prywatna wyspa - Chumbe Island. Stanowić ona może unikalny cel podróży. Niewątpliwie jest to najbardziej ekskluzywne miejsce na całym Zanzibarze. Pobyt na wyspie to wspaniała przygoda. Na wyspie Chumbe zbudowano 7 chat w ekologiczny sposób tak, że nie korzysta się tu w ogóle z dóbr cywilizacji ani nie używa się chemikaliów. Wszystko pochodzi od natury i wraca do natury. Wyspę otocza dziewiczą rafa koralowa. Nurkowanie ze sprzętem oraz używanie płetw jest niedozwolone, można nurkować tylko z samą maską. Na Chumbe żyją endemiczne kraby kokosowe, wielkości piłki plażowej, które wychodzą z Oceanu i wchodzą na palmy kokosowe. Atrakcją jest też zbudowana przez Anglików w 1904 roku najstarsza latarnia morska na Zanzibarze.
Interesującym miejscem jest tzw Zatoką Delfinów- Kizimkazi . Po wypłynięciu łodzią na ocean można pływać i nurkować z delfinami. Znajduje się tu najstarszy meczet na Zanzibarze z 1107 roku. Był on wielokrotnie restaurowany. Można zwiedzać wnętrze meczetu, nawet kobietom, jednak należy pamiętać o zdjęciu obuwia, zakryciu ramion i kolan, zachowaniu ciszy i pozostawieniu datków…
Niektóre biura podróży oferują jako atrakcje zwiedzanie Jozani Forest – tropikalnego lasu będącego częścią Parku Narodowego "Jozani Chwaka Bay w którym żyją małpy Red Colobus- występują tylko na Zanzibarze. Jednym z nieodłącznych elementów wizyty na Zanzibarze jest spacer pośród imponującej flory i fauny. Podczas kilkugodzinnego spaceru z przewodnikiem można podziwiać m.in. las namorzynowy, ogromne fikusy, potężne baobaby oraz inne tropikalne drzewa, krzewy jak również wiele gatunków ptaków i motyli.
Na wyspie Prison Island należącej do archipelagu Zanzibar atrakcją jest także hodowla olbrzymich żółwi z Aldabry, sprowadzonych tu z Seszeli w końcu XIX wieku. Najstarsze okazy tego gatunku dożywają 250 lat osiągając wagę 400 kg. Nazwa wyspy pochodzi od zbudowanego tu w XIX wieku więzienia, gdzie przetrzymywano przekraczających prawo Zanzibarczyków. Obecnie można dostrzec jedynie zarysy ruin więzienia. Ponadto atrakcjami przyciągającymi turystów na wyspę są piękna, piaszczysta plaża oraz pobliska rafa koralowa.
Kultura i ludność
Dominującą religią jest islam. Językiem urzędowym natomiast jest Swahili.
W rejonach zamieszkanych przez muzułmanów, zwłaszcza w pasie wybrzeża i na atrakcyjnych turystycznie wyspach, jak Zanzibar, Mafia, oczekuje się od turystów poszanowania miejscowej kultury. Szorty, minispódniczki, przezroczyste sukienki, stroje plażowe poza plażą, topless na plaży mogą niekiedy narazić turystkę na przykrości. Również fotografowanie i filmowanie może wywołać gwałtowny sprzeciw miejscowej ludności. W czasie muzułmańskiego postu (ramadanu) oczekuje się, że turyści nie będą ostentacyjnie spożywali w ciągu dnia potraw lub napojów w miejscach publicznych. Rząd Zanzibaru wydał stosowne przepisy nakazujące turystom respektowanie lokalnych czyli muzułmańskich obyczajów.
Ponadto Zanzibar był pierwszym krajem w Afryce, w którym wprowadzono kolorową telewizję (w 1973r.). W kontynentalnej części Tanzanii pierwszą stację telewizyjną uruchomiono dopiero dwadzieścia lat później. Generalnie region w jakim położony jest Zanzibar uchodzi za ostoję konserwatywnego islamu. W 2006 radykalni islamiści uniemożliwili organizację obchodów 60 rocznicy urodzin Freddie Mercury'ego, urodzonego na Zanzibarze.
Gospodarka
Zanzibar i Pemba tradycyjnie były głównym eksporterem goździków. Obecnie zajmują 3 miejsce na świecie pod względem ich eksportu. Kraj eksportuje również inne przyprawy, a także wodorosty i rafę. Rozwinięte jest rybołówstwo. Ważną rolę w gospodarce Zanzibaru odgrywa turystyka.
Dzisiaj Zanzibar znany jest głównie z uprawy przypraw i naturalnych uroków przyciągających podróżników z całego świata.
Informacje praktyczne
Wizy, przepisy wjazdowe, cła
Wizę pobytową można uzyskać w przedstawicielstwach dyplomatyczno-konsularnych Tanzanii, a także na głównych przejściach granicznych. Wizy pobytowe – turystyczna i tranzytowa – kosztują 50 USD/EUR, podobnie wiza biznesowa (dowód wniesienia opłaty należy zachować do kontroli). Podróżujący liniami lotniczymi przy przejeździe tranzytem nie muszą mieć wizy, o ile nie zamierzają opuszczać sali tranzytowej i mają dokumenty wymagane przy wjeździe do tego kraju. Tanzania jest krajem związkowym, obejmującym część kontynentalną, czyli dawną Tanganikę (w tym wyspę Mafia), oraz autonomiczny Zanzibar, czyli wyspy Pemba i Unguja. Wiza jest ważna na całym terytorium państwa. Cudzoziemców obowiązuje jednak lokalna kontrola paszportowa (bez opłat wizowych) i celna przy wjeździe i przy opuszczaniu wysp Zanzibaru.
Paszport musi być ważny co najmniej 3 miesiące od chwili przekroczenia granicy. Warunkiem wjazdu jest okazanie biletu powrotnego lub wykazanie się posiadaniem środków wystarczających na jego zakup oraz na sfinansowanie kosztów pobytu Kwoty te należy wpisać do wniosku wizowego. Nie ma ograniczeń co do wwozu waluty ani wymogu jej deklarowania przy wjeździe. Nie trzeba też okazywać kwitów wymiany przy wyjeździe z kraju. Nie wolno wwozić ani wywozić waluty tanzańskiej. Na przywożenie i wywożenie broni myśliwskiej oraz trofeów myśliwskich wymagane są specjalne zezwolenia. Zabroniony jest wywóz muszli, korali, kości słoniowej, skór dzikich zwierząt. Obowiązek meldunkowy przestrzegany jest jedynie w hotelach (nie wszystkich). Na kwestionariuszu wizowym należy podać adres miejsca pobytu.
Waluta i płatności
Dolary amerykańskie, euro i inne waluty wymienialne w gotówce można bez ograniczenia wymienić na szylingi tanzańskie w bankach i w zalegalizowanych kantorach. Nie należy korzystać z nielegalnej, ulicznej wymiany.
Komunikacja
Honorowane jest międzynarodowe prawo jazdy, którym cudzoziemiec może posługiwać się przez 3 miesiące. Później można prowadzić pojazd tylko na podstawie tanzańskiego prawa jazdy, wydawanego bez egzaminu przez urzędy Tanzania Revenue Authority (TRA) po przedłożeniu krajowego prawa jazdy. TRA może jednak zażądać poświadczenia (legalizacji) krajowego prawa jazdy. W Tanzanii obowiązuje ruch lewostronny.
Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia
Stan bezpieczeństwa w Tanzanii, zwłaszcza w Dar es Salaam, w rejonie Kilimandżaro, Aruszy, z roku na rok niestety się pogarsza. W ośrodkach miejskich (także w dzielnicach bogatszych), w północnych parkach narodowych (zwłaszcza Serengeti) oraz na głównych drogach zdarzają się drastyczne napady z bronią. W pokojach hotelowych należy spać z włączonym telefonem pod ręką. Zalecane jest zdeponowanie paszportu w bezpiecznym sejfie hotelowym i noszenie przy sobie jego fotokopii. Ofiarami złodziei bywają turyści podróżujący koleją TAZARA. Nie należy przyjmować poczęstunków od współpasażerów (zdarzają się zamierzone otrucia) ani korzystać z nieproszonych ofert. Nie można spuszczać z oka bagażu. Należy korzystać wyłącznie z taksówek oznaczonych, czyli zarejestrowanych.
Należy pamiętać, że rząd Zanzibaru wydał stosowne przepisy nakazujące turystom respektowanie lokalnych czyli muzułmańskich obyczajów i ich nierespektowanie jest surowo karane i może turystów narazić na przykrości.
Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze, zalecane – przeciw żółtaczce.
Inne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne to ogniska cholery w wielu rejonach kraju, malaria, AIDS.
Zalecane jest używanie wody przegotowanej, także do mycia zębów. Butelkowana woda stołowa jest łatwo dostępna. Inne napoje należy kupować także wyłącznie butelkowane lub w puszkach. Nie należy pić soków oferowanych w podrzędnych restauracjach czy przez ulicznych sprzedawców, jeść surowych warzyw i nie mytych owoców. Powinno się zażywać tabletki przeciw malarii (przed przyjazdem, w trakcie pobytu oraz do 10 dni po powrocie). Zalecane jest spanie w łóżkach z moskitierą, jak również stosowanie kremów z filtrem ochronnym.
Opieka medyczna, zwłaszcza w szpitalach państwowych, jest na złym poziomie. Brak pogotowia ratunkowego. Do nagłych przypadków w oddalonym terenie można wezwać bardzo kosztowne pogotowie lotnicze z Nairobi (Kenia). Tam też, albo do RPA bądź do Europy, wysyłani są (na własny koszt) pacjenci wymagający pilnych, skomplikowanych operacji.
Zagraniczne ubezpieczenia zdrowotne ani polisy komunikacyjne nie są honorowane. Szpitale wymagają pokrycia kosztów przez pacjenta lub jego rodzinę. Posiadanie polisy jest jednak bardzo zalecane w celu późniejszego dochodzenia zwrotu poniesionych wydatków na leczenie, ewentualną opiekę lekarską w podróży do kraju itp.
Co zabrać ze sobą?
Zapas potrzebnych lekarstw, środek przeciw owadom, lekkie, bawełniane ubrania oraz cieplejsze, gdy planujemy wycieczki w wyższe tereny, okulary przeciwsłoneczne, filtr ochronny, kapelusz do ochrony przed słońcem.
